Filmsfelagið
Hvønn mikudag sýnir Havnar Bio, undir heitinum Filmsfelagið, nýggjar filmar, sum eru listaliga áhugaverdir, men tó ofta ókendir. Úti í heimi verður hetta slagið av filmum onkuntíð nevnt arthouse filmur.
Sjálvandi er ymiskt, hvat ein biografgangari og ein annar halda verða listaliga áhugavert og viðkomandi, men Havnar Bio roynir, við átakinum Filmsfelagið, við eini miðsøkjandi leið, sum annan vegin savnar áskoðarar og hin vegin gevur atgongd til film, sum ikki verður settur á vanligu skránna.
Havnar Bio heitti á Birgir Kruse, sum var formaður í gamla Filmsfelagnum, og Ole Wich, sum var nevndarlimur, at sleppa at brúka heitið og at velja filmar við ráðgeving frá filmsáhugaðum. Upprunaliga felagið varð stovnað í okkara hølum, Havnar Bio, í 1962 undir navninum Filmslistafelagið. Hetta felagið sovnaði í 1975. Í 1984 varð felagið endurstovnað sum Filmsfelagið og helt sær til 1992, oftast við sýningum í Leikhús Bio í Sjónleikarhúsinum. Tey, ið stjórna Filmsfelagið í dag eru: Birgir Kruse, Ole Wich og Rannvá Jónsdóttir.
Nú er Filmsfelagið endurstovnað í samráð við táverandi nevnd undir sama heiti og tí einfalda endamáli at vísa listaliga viðkomandi filmar í Havnar Bio. Filmarnir verða sýndir mikudagar.
Skráin hjá Filmsfelagnum verður kunngjørd í góðari tíð á Facebooksíðuni hjá felagnum, og á hesi heimasíðu, eins og galdandi er fyri allar aðrar filmar í Havnar Bio.
Fylg Facebooksíðuni hjá Filmsfelagnum, har tey leggja tilfarð út um filmarnar: Filmsfelagið Facebook Síða
Sýningarnar eru almennar og krevja ikki limaskap.
Vælkomin í Filmsfelagið!
SYNKEFRI
Filmsfelagið: Mikukvøldið 6. Desember kl. 20:00
Synkefri (Christian Andersen Danmark 2023 105 min)
Tá deksbáturin Hanne Dorthe við trimum monnum umborð kemur í havsneyð um náttina hin 1. desembur 1981 útfyri havnina í Hirtshals, fer spildurnýggi bjargingarbáturin RF2 til hjálpar. Umborð á bjargingarbátinum eru seks mans. Á papírinum er hann skrásettur sum synkefri, tað vil siga, at bjargingarbáturin eigur ikki at søkka, hóast veðrið er av tí ringasta, sum hesa náttina. Júst hetta gevur filminum navnið ”Synkefri”.
Men tað syndarliga hendur, at tá klokkan er farin av eitt um náttina og royndin tykist vera av, fær bjargingarbáturin ein sjógv. Tilsamans sjólótust níggju mans hesa ódnarnátt í Hirtshals.
Tá myndugleikarnir leggja ábyrgdina á herðarnar á stýrimanninum á nýkepta bjargingarbátinum, setir seytjan ára gamli sonurin, Henrik (Sylvester Byder), sær fyri at kanna, hví vanlukkan hendi, og ikki minst at reinsa dálkaða navnið á pápanum.
Meðan Henrik leitar eftir sannleikanum, stríðist hann annan vegin við fiskimennirnar, ið síggja fyri sær, at teir missa arbeiði, og hin vegin við myndugleikarnar, sum fyri alt í verðini vilja sleppa undan eini almennari gølu. Ímeðan eru næstrafólkini so niðurundirkomin av sorg, at vandi er fyri at familjan syndrast.
Sjáldsami danski filmurin ”Synkefri” er ein nemandi lýsing av menniskjansliga stríðnum fyri rættvísi.
Leikstjórin, Christian Andersen, sum sjálvur er úr Hirtshals, hevur eitt personligt samband til hendingarnar, hann lýsir í filminum. Fyrr hevur hann gjørt norðurjútska filmin ”Ingen skal sove”.
Leikarar eru: Sylvester Byder, Anders Brink Madsen, Johanne Louise Schmidt, Sofie Torp, Esben Dalgaard, Iben Dorner og Henrik Birch.
THE OLD OAK
FILMSFELAGIÐ: MIKUKVØLDIÐ 13. Desember Kl. 20:00
Fallen leaves
FILMSFELAGIÐ: MIKUKVØLDIÐ 20. Desember Kl. 20:00
Fallen leaves (Kuolleet lehdet Aki Kaurismäki Finnland 2023 81 min)
Kendasti finski leikstjórin, Aki Kaurismäki, er aftur frammi við einum stillførum meistaraverki úr arbeiðarastættini í finska høvuðsstaðnum.
Tyngd av einsemi, leita tvey fólk eftir kærleika býnum. Tey møtast á eini karaoke barr. Men burturmistar telefonir og adressur sannføra tey um, at vegurin til stóra kærleikan er lagdur við nógvum forðingum. Eisini drykkjuskapi og einum burturvilstum hundi.
Aki Kaurismäkis vann dómsnevndarvirðislønina í Cannes við hesum hjartanemandi kærleiksfilmi, sum er seinasta sýning í Filmsfelagnum fyri jól.
Í eyðkenda og turrisliga retrostílinum hjá Kaurismäki, kundu vit verið førd til farnar tíðir, kanska fimmtiárini, men tann veruleiki, at kríggið í Ukraina alla tíðina verður nevnt í transistorradionum, førir við sær, at vit fata filmin sum eitt nærverandi samtíðardrama.
”Fallen Leaves” er um einsemi hjá tveimum lagnum. Púrastani av tilvild møtast tey eina nátt í Helsinki og verða hugtikin og forelskaði hvør í øðrum.
Filmsfelagið hevur áður víst flestu filmarn hjá finska meistaranum.
Ummælarin hjá The Wrap, Steve Pond skrivar: “Throughout, Kaurismäki shows his usual complete control of a delicate tone that could easily go awry if it didn’t work so well.”
Yndisummælarin í Filmsfelagnum, Peter Bradshaw, skrivar í the Guardian: “Fallen Leaves is another of Kaurismäki’s beguiling and delightful cinephile comedies, featuring foot-tapping rock’n’roll. It’s romantic and sweet-natured, in a deadpan style that in no way undermines or ironises the emotions involved and with some sharp things to say about contemporary politics.”
Songs of Earth
Songs of Earth Við Wim Wenders og Liv Ullmann sum framleiðarum hevur norska Margreth Olin gjørt ein stórbæran heimildarfilm, ið er norska Oscaruppskotið.
Filmurin er eitt filmslistarligt verk um lívið sjálvt, deyðan, náttúruna og um at verða til staðar í tilveruni.
Ummælarar eru samdir um, at í filminum ”Songs of Earth” eru tað norsku fjallarøðirnar, ið skapa karmin um avgjørt størstu náttúruuppliving í biografinum.
Tað er Margreth Olin (f.1970), sum við hesum filmi fer á eina eksistentiella ferð við foreldrunum, ið samstundis verða ein menniskjanslig alin, sum í alduri verður hildin upp móti endaleysu víddunum.
Kærleikin og lívlangi trúskapurin hjá foreldrunum sigur okkum stillisliga frá um, hvussu tað ytra kann geva tí innara menniskjanum eitt sameinandi afturljóð.
Á ferðini koma tey eftir, at sjálvt tað mest grundfesta fjallið er fyri broytingum - og tað serliga í okkara tíðum.
Miraklet i gullspång
Filmsfelagið: Mikukvøldið 10. Desember kl. 20:00
Svenska Maria Fredriksson (f.1975) hevur gjørt henda - helst - mest sjáldsama heimildarfilm í norðurlendskari filmssøgu.
Spildurnýggi filmurin, sum allastaðni fær bestu ummæli, sigur okkum frá um tvær norskar systrar, ið fáa eitt tekin frá Gudi, um at keypa eina íbúð í fjarlagda svenska staðnum Gullspång. Tá systrarnar koma fram, verða tær púra paff, tí húsameklarin líkist so akkurát systrini, sum tók lívið at sær fyri 30 árum síðan.
Ja, tær eru sannførdar um, at tað er hon.
Tað, ið byrjaði sum ein hugnaligur fundur og stevna teirra millum, verður til ein sniðfundigan leik um lygnir, loynidómar og tann týdning, trúgvin hevur.
Onkur ummælari heldur, at amerikanski David Lynch man hava havt ein fingur ella tveir við í svenska filminum um norsku systrarnar.
Maria Fredriksson hevur stovnað kvinnuliga framleiðslufelagið Ballad Film.
The ZONE OF INTEREST
Filmsfelagið: Leygarkvøldið 27. januar 2024 kl. 20:00
The Zone of Interest er nýggjur Holocaustfilmur, sum vann stóru dómsnevndarvirðislønina, The Grand Prix, á filmstevnuni í Cannes í ár.
Dagin fyri frumsýningina andaðist bretski rithøvundurin, Martin Amis, 73 ára gamal í Florida. Í 2014 skrivaði hann samnevndu skaldsøguna, sum týsktmælti filmurin um týningarleguna Auschwitz leysliga byggir á.
Høvuðspersónar eru kommandanturin í Auschwitz, Rudolf Höss, og konan Hedwig, ið liva eina borgarliga dreymatilveru við børnunum og jødiskum tænarum, og ikki á nakran hátt tykjast varnast ella ørkymla seg um teir ræðuleikar, ið fara fram hinumegin múrin, har meir enn ein million menniskju verða týnd, tey allar flestu jødar. Hesumegin múrin er hin vakrasti urtagarðurin hjá søguligu fyristøðufólkunum. Rudolf Höss var tann kommandantur, sum longst var í starvi í Auschwitz.
Hann var kommandantur frá 1940 til 1943 og aftur frá 1944 til 1945.
Hann var ein av íbyrtarunum av ætlan Hitlers Endlösung der Judenfrage Tey, ið spæla hjúnini Höss eru Babylon Berlin-stjørnan Christian Friedel og Sandra Hüller, sum er kend úr filmum sum Toni Erdmann (2016) og Ich bin dein Mensch (2021), sum Filmsfelagið vísti.
Bretski leikstjórin Jonathan Glazer (f.1965) hevur arbeitt í eitt tíggjuáraskeið við hesum krevjandi filmi. Hann hevur fyrr gjørt filmar sum Sexy Beast (2000) og Under the Skin (2013).
Í filminum The Zone of Interest síggja vit bara gerandisdagin hjá fyristøðufólkunum. Vit síggja aldrin tað, sum fyriferst hinumegin múrin, men hoyra skríggini, skotini og barnagrátin, og síggja stundum royk upp móti himmalinum. Saman við fotograferingini hjá Lukasz Zal og tónleikinum hjá Mica Levi verður filmurin serliga óhugnaligur, tí vit síggja so lítið av tí, sum vit vita so nógv um.
Júst tað ger søguna til eina hina sterkastu í biografunum í mong ár.
Svenski ummælarin Jonna Vanhatalo sigur í Moviezine: "Det här är en helt unik förintelsefilm. Ljuset riktas på det som hände utanför muren, där solen sken och blommor blommade. Och effekten blir just därför så otroligt stark och ännu mer otäckt. Att veta om fasan där innanför, men att se hur ingen reagerar på det, får mina nackhår att resa sig."
Bretski Robbie Collin skrivar í The Telegraph: “To write poetry after Auschwitz is barbaric”, Theodor Adorno famously wrote. "Glazer’s film gives us the prosaic instead, refashioning it into the darkest, most vital sort of art it might be possible for us as a species to produce."
Yndisummælarin í Filmsfelagnum, Peter Bradshaw, sum skrivar fyri The Guardian, sigur: "The film, with its superb score by Mica Levi and sound design by Johnnie Burn, has undoubted power but might well revive the debate about conjuring slick movie effects from the horrors of history."
Leggið til merkis at henda sýningin hjá Filmsfelagnum er leygardag, sjálvan Holocaustdagin 27. januar 2024.